Albert Einstein (ur. 14 marca 1879 r. w Ulm w Niemczech, zm. 18 kwietnia 1955 r. w Princeton w USA) – jeden z największych fizyków-teoretyków naszych czasów, twórca szczególnej i ogólnej teorii względności, współtwórca kwantowo-korpuskularnej teorii światła. Laureat nagrody Nobla za wyjaśnienie efektu fotoelektrycznego. Einstein wniósł też swój wkład do rozwoju filozofii nauki.
Życiorys
Albert Einstein urodził się w Ulm (leżącym na terenie Wirtembergii, która wówczas była królestwem, a dziś jest częścią kraju związkowego Republiki Federalnej Niemiec Badenia-Wirtembergia) w rodzinie żydowskiego urzędnika miejskiego. Jego rodzina przeniosła się najpierw do Monachium, potem do Mediolanu, a następnie po otrzymaniu przez ojca Alberta pracy w szwajcarskim urzędzie patentowym do Zurychu w Szwajcarii, gdzie Einstein spędził całe swoje dzieciństwo oraz młodość. W młodości zasłynął jako utalentowany skrzypek, jednak na skutek protestów rodziców nie kontynuował kariery muzycznej.
Pod wpływem rodziców Albert Einstein zaczął studiować prawo na Uniwersytecie w Zurychu, równolegle jednak chodził na zajęcia z fizyki i matematyki. Tam też ostatecznie, wbrew woli rodziców, się przeniósł. Po ukończeniu studiów otrzymał pracę jako młodszy referent w Szwajcarskim Urzędzie Patentowym i jednocześnie pisał doktorat z fizyki na Uniwersytecie w Zurychu.
W 1905 r., równolegle z obroną doktoratu opublikował trzy przełomowe prace opisujące podstawy szczególnej teorii względności, dowodu na istnienie fotonów, oraz teorii opisującej na poziomie cząsteczkowym natury ruchów Browna. To trzecie zagadnienie było tematem jego doktoratu. Publikacja tych teorii wywołała ogromną burzę w świecie fizyków, a Albert Einstein stał się bardzo sławny i niemal z dnia na dzień zaproponowano mu kilkanaście katedr fizyki w całej strefie niemieckojęzycznej Europy.
W latach 1905-1914 Albert Einstein był profesorem fizyki na kilku uniwersytetach w Szwajcarii, Austrii i Niemczech, aby ostatecznie zostać dyrektorem prestiżowego Instytutu Cesarza Wilhelma Wielkiego (przekształconego po wojnie w Instytut Maxa Plancka). Na stanowisku tym pozostał do 1936 r.
W 1919 r. Einstein opublikował swoją najważniejszą teorię – ogólną teorię względności, a w 1921 r. otrzymał Nagrodę Nobla, ale nie za teorię względności lecz za "wkład w rozwój fizyki teoretycznej, a zwłaszcza za odkrycie praw rządzących efektem fotoelektrycznym" ("for his services to Theoretical Physics, and especially for his discovery of the law of the photoelectric effect").
W 1936 r. Albert Einstein zdecydował się opuścić Niemcy po nocy kryształowej i przeniósł się do USA, gdzie piastował, aż do śmierci stanowisko profesora w Instytucie Badań Zaawansowanych na Uniwersytecie Princeton.
Mimo, że przez całe życie Albert Einstein był zadeklarowanym pacyfistą, w 1939 r., po napaści Niemiec na Polskę zainicjował wysłanie listu do prezydenta USA – Franklina Delano Roosevelta, ostrzegającego go przed potencjalnymi możliwościami budowy bomby atomowej przez Niemcy. List ten zapoczątkował Projekt Manhattan i budowę pierwszej bomby atomowej na świecie.